Certyfikaty strukturyzowane – co to jest?

W dzisiejszych czasach dostępne są różnorodne produkty inwestycyjne. Należą do nich akcje, obligacje, fundusze inwestycyjne, surowce czy też na przykład nieruchomości (oczywiście nie tylko one). Każdy z tych produktów ma swoje unikalne cechy, cenę nabycia, ryzyko i potencjalne korzyści. 

Celem tych produktów, z naszego punktu widzenia, jest zapewnienie nam różnorodnych możliwości inwestycyjnych i dywersyfikacji portfela. 

Tak jak zawsze, niektóre z tych produktów mogą być bardzo popularne, inne atrakcyjne ze względu na dużą potencjalną dochodowość, a z drugiej strony niektóre mogą być bardziej ryzykowne niż inne, a niektóre mniej. 

Dlatego w szczególności, kiedy mówimy o złożonych instrumentach pochodnych, bardzo ważne jest pełne zrozumienie charakterystyki tych produktów i świadomość potencjalnych konsekwencji przed dokonaniem inwestycji.

Certyfikaty strukturyzowane to jedna z możliwych opcji na rynku inwestycji. To bardzo ciekawy i innowacyjny produkt, który łączy cechy długoterminowych obligacji z elastycznością instrumentów pochodnych.

---

Definicja:

Exchange-traded product, czyli w skrócie ETP, to papier wartościowy będący przedmiotem obrotu i regularnie notowany na giełdzie papierów wartościowych. ETP są produktami strukturyzowanymi, a ich cena zależy od wartości instrumentu bazowego (może nim być np. wartość indeksu, cena akcji, cena surowca itd.). Produkty strukturyzowane ETP to cała grupa różnych produktów, które mogą być złożone i oprócz standardowych instrumentów bazowych mogą zawierać instrumenty pochodne. Z tego powodu zawsze należy dokładnie przeczytać dokumenty i specyfikację produktu. 

---

Produkty strukturyzowane to produkty o charakterze inwestycyjnym, ale często również o charakterze spekulacyjnym. Istnieje kilka typów ETP, a w tym:

• Fundusze notowane na giełdzie (ETF z ang. Exchange-traded funds);
• Obligacje notowane na giełdzie (ETN z ang. Exchange-traded notes);
• Towary będące w obrocie giełdowym (ETC z ang. Exchange-traded commodities);
• Certyfikaty notowane na giełdzie (ETC z ang. Exchange-traded certificates);

Certyfikaty strukturyzowane to innowacyjne instrumenty finansowe, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem inwestorów na całym świecie. 

Ich elastyczna struktura oraz bardzo duża różnorodność oferowanych produktów sprawiają, że są one zarówno pożądanym uzupełnieniem portfela inwestycyjnego, jak i atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych instrumentów inwestycyjnych. 

Warto bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu, aby zrozumieć, jak działają i jakie korzyści mogą przynieść inwestorom.

Przeanalizujemy, na jakich rynkach można handlować certyfikatami strukturyzowanymi oraz jakie są główne kwestie regulacyjne i nadzorcze związane z tymi instrumentami. Dowiesz się również, jakie są zalety inwestowania w te instrumenty finansowe oraz w jaki sposób można je wykorzystać w różnych strategiach inwestycyjnych.

Rozważymy ryzyka związane z certyfikatami strukturyzowanymi, a w tym ryzyko emitenta, ryzyko operacyjne i inne czynniki, które warto wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji inwestycyjnej. 

Czym są certyfikaty strukturyzowane

Certyfikaty strukturyzowane mogą być przedmiotem obrotu na różnych rynkach finansowych, takich jak giełdy papierów wartościowych, pozagiełdowe rynki OTC (Over-the-Counter), a także na platformach inwestycyjnych oferowanych przez brokerów, banki i inne instytucje finansowe.

Na giełdach papierów wartościowych, inwestorzy mogą znaleźć certyfikaty ETC (exchange-traded certifikates) w różnych odmianach, czy to zabezpieczone kapitałem, czy zorientowane na określone branże, etc.

Rynki OTC zapewniają większą elastyczność i umożliwiają dostęp do certyfikatów o bardzo różnych, często niestandardowych strukturach. Ponadto, platformy inwestycyjne online oferowane przez brokerów i banki, umożliwiają swoim klientom inwestycję w certyfikaty strukturyzowane bezpośrednio przez platformę handlową.

Ponieważ dostępnych certyfikatów jest bardzo dużo i są zlokalizowane w różnych miejscach, to ważne będzie zarówno, zlokalizowanie miejsc z ciekawą ofertą, jak i zrozumienie, które z nich mogą spełniać nasze oczekiwania inwestycyjne przed dokonaniem transakcji.

Certyfikaty strukturyzowane – budowa

Certyfikaty strukturyzowane to instrumenty finansowe, które łączą w sobie elementy długu i opcji. Tego typu instrumenty finansowe są tworzone w celu dostarczenia inwestorom specyficznych profili ryzyka i zysku, poprzez skomplikowane kombinacje różnych instrumentów finansowych.

Podstawową cechą certyfikatów strukturyzowanych jest struktura produktu, która jest dostosowana do określonych warunków rynkowych lub potrzeb inwestora.

Elementy certyfikatu strukturyzowanego obejmują:

• Aktywo bazowe (Underlying Asset) – to aktywo, które stanowi podstawę dla wartości certyfikatu strukturyzowanego. Może to być indeks giełdowy, surowiec, waluta, akcje, obligacje lub inny instrument finansowy.
• Warunki wypłaty (Payoff Structure) – te warunki określają, jakie zyski lub straty ponosi inwestor w zależności od zmiany wartości aktywa bazowego. Warunki wypłaty są często niestandardowe i mogą obejmować różne scenariusze rynkowe.
• Okres trwania (Maturity Period) – to okres, przez który inwestor posiada certyfikat strukturyzowany. Okres ten może być krótkoterminowy lub długoterminowy, w zależności od konkretnego produktu.
• Struktura zabezpieczeń (Security Structure) – w niektórych przypadkach certyfikaty strukturyzowane są zabezpieczane, co oznacza, że są wsparte aktywami fizycznymi lub innymi zabezpieczeniami, aby zminimalizować ryzyko kredytowe.

Certyfikaty strukturyzowane mogą przyjmować różne formy i są stosowane w celu dostarczenia inwestorom dostępu do różnych klas aktywów oraz umożliwienia zarządzania określonymi ryzykami inwestycyjnymi. 

Ze względu na dużą złożoność, certyfikaty strukturyzowane wymagają od inwestorów staranności i dokładnego zrozumienia przed zainwestowaniem jakichkolwiek środków.

Struktura certyfikatów strukturyzowanych

Struktura certyfikatów strukturyzowanych jest złożona i zwykle jest tworzona z myślą o konkretnych celach inwestycyjnych lub potrzebach inwestora. 

Proces tworzenia certyfikatów strukturyzowanych obejmuje kilka kluczowych etapów:

Określenie celów inwestycyjnych

Pierwszym krokiem w tworzeniu certyfikatu strukturyzowanego jest określenie celów inwestycyjnych produktu. Może to być cel taki jak na przykład generowanie stałego dochodu, osiągnięcie wzrostu kapitału lub zabezpieczenie przed określonym ryzykiem rynkowym.

Wybór aktywa bazowego

Następnie emitent certyfikatu musi wybrać aktywo bazowe, które będzie stanowiło podstawę dla wartości certyfikatu strukturyzowanego. Może to być indeks giełdowy, surowiec, waluta, akcje, obligacje lub inny instrument finansowy.

Projektowanie struktury wypłat

Emitent certyfikatu musi zaprojektować strukturę wypłat, która określa, jakie zyski lub straty poniesie inwestor w zależności od zmiany wartości aktywa bazowego. Struktura wypłat może być oparta na różnych scenariuszach rynkowych i może obejmować różne rodzaje opcji, kontraktów futures, kontraktów swapowych, a także inne instrumenty pochodne.

Określenie warunków terminu ważności

Emitent określa okres trwania certyfikatu strukturyzowanego, czyli czas, przez który inwestor posiada certyfikat. Okres ten może być krótkoterminowy lub długoterminowy, w zależności od konkretnego produktu i celów inwestycyjnych.

Ustalenie struktury zabezpieczeń (jeśli dotyczy)

W niektórych przypadkach emitent certyfikatu może zdecydować się, zabezpieczyć certyfikat aktywami fizycznymi lub innymi zabezpieczeniami, aby zminimalizować ryzyko kredytowe. Struktura zabezpieczeń może być różna, w zależności od specyfiki produktu i preferencji inwestora.

Emisja i dystrybucja

Po zdefiniowaniu struktury produktu emitent może przystąpić do emisji i dystrybucji produktu na rynku. Certyfikaty mogą być oferowane inwestorom przez banki, brokerów, instytucje finansowe lub inne podmioty za pośrednictwem różnych kanałów dystrybucji, w tym na rynku pierwotnym, jakim jest giełda papierów wartościowych i wtórnym.

Proces tworzenia certyfikatów strukturyzowanych wymaga dogłębnej analizy rynkowej, zrozumienia potrzeb inwestora i zapewnienia odpowiedniej struktury finansowej, aby spełnić określone cele inwestycyjne.

Rodzaje certyfikatów strukturyzowanych

Każdy rodzaj certyfikatu strukturyzowanego ma swoje unikalne cechy, zastosowanie i ryzyka, co pozwala dostosować inwestycję w ten produkt do indywidualnych potrzeb i preferencji. 

Zawsze przed dokonaniem inwestycji związanej z certyfikatami strukturyzowanymi należy dokładnie zapoznać się z dokumentami inwestycyjnymi. Bardzo ważne jest zrozumienie ich struktury, sposobu funkcjonowania i powiązanych ryzyk.

Poniżej dla przykładu zamieszczam zestawienie różnych rodzajów certyfikatów strukturyzowanych:

Certyfikaty indeksowe (Index Certificates)

Certyfikaty, których wartość jest powiązana z wydajnością określonego indeksu giełdowego, takiego jak S&P 500, Dow Jones Industrial Average czy FTSE 100. Inwestując w nie, możemy uzyskać ekspozycję na cały indeks lub jego segmenty.

Certyfikaty zabezpieczone aktywami (Asset-Backed Certificates)

Certyfikaty, których wartość jest wspierana przez konkretny zestaw aktywów, na przykład aktywa finansowe, nieruchomości, samochody lub inne aktywa. Te certyfikaty mogą być strukturyzowane w różny sposób, aby generować dochód z aktywów, które stanowią ich zabezpieczenie.

Certyfikaty ze strukturą poziomą/lewarowaną (Level or Leveraged Certificates)

Certyfikaty, które oferują określony stopień dźwigni finansowej lub poziom ochrony kapitału, w zależności od precyzyjnie określonych warunków. Certyfikaty ze strukturą poziomą mogą na przykład oferować stały dochód lub ochronę kapitału. Natomiast certyfikaty ze strukturą lewarowaną mogą oferować wyższe potencjalne zyski, ale tym samy relatywnie większe ryzyko strat.

Certyfikaty ze strukturą opartą na opcjach (Option-Based Certificates)

Certyfikaty, których wartość jest oparta na różnych rodzajach opcji finansowych, takich jak opcje kupna (call options) lub opcje sprzedaży (put options). Te certyfikaty mogą być skonstruowane w celu generowania dochodu z premii opcji lub korzystania z potencjalnego wzrostu wartości aktywów bazowych.

Certyfikaty zorientowane na dochód lub kapitał (Income or Capital Certificates)

To są certyfikaty zaprojektowane w celu generowania stałego dochodu lub wzrostu kapitału. Mogą to być na przykład certyfikaty o stałym oprocentowaniu, certyfikaty związane z dywidendami akcji, lub certyfikaty zapewniające zwrot kapitału po określonym okresie.

Certyfikaty strukturyzowane walutowe (Structured Currency Certificates)

Certyfikaty, które oferują ekspozycję na kurs wymiany między dwiema walutami z określonymi warunkami wypłaty zysków. Mogą to być certyfikaty zabezpieczone przed ryzykiem kursowym lub certyfikaty zorientowane na spekulację na rynku walutowym.

Certyfikaty strukturyzowane oparte na stopach procentowych (Structured Interest Rate Certificates)

Certyfikaty, których wartość jest powiązana ze zmianami stóp procentowych. Mogą to być certyfikaty zabezpieczające przed ryzykiem stóp procentowych lub certyfikaty o stałym oprocentowaniu, które oferują określoną stopę zwrotu w zależności od zmian stóp procentowych.

Certyfikaty strukturyzowane z opcją kapitałową (Capital Protection Certificates)

Certyfikaty, które oferują inwestorom ochronę kapitału w określonych warunkach, jednocześnie umożliwiając korzystanie z potencjalnego wzrostu wartości aktywa bazowego. Często wykorzystują one różne mechanizmy ochrony kapitału lub struktury zabezpieczeń, tak by zapewnić inwestorom pewien poziom ochrony kapitału.

Certyfikaty strukturyzowane oparte na wskaźnikach ryzyka (Structured Risk Index Certificates)

Certyfikaty, których wartość jest powiązana z określonym wskaźnikiem ryzyka, takim jak na przykład wskaźnik beta lub jakiś inny wskaźnik ryzyka rynkowego. Mogą one oferować inwestorom ekspozycję na specyficzne aspekty ryzyka i umożliwić stosowanie strategii hedgingowych.

Certyfikaty strukturyzowane z orientacją na zrównoważony rozwój (Sustainable Development Structured Certificates)

Certyfikaty, które w swojej strukturze uwzględniają kryteria zrównoważonego rozwoju lub zrównoważonych inwestycji. Takie produkty finansowe promują inwestycje społecznie i ekologicznie odpowiedzialne. Mogą to być certyfikaty, które inwestują w spółki lub projekty, które przyczyniają się do osiągnięcia konkretnych celów zrównoważonego rozwoju.

Certyfikaty strukturyzowane – zalety i ryzyka

Ponieważ każdy produkt finansowy ma swoje zalety i wady, to teraz przez chwilę się na nich skupimy. Na ogół skupiamy się bardzo na zaletach produktów finansowych, ponieważ są atrakcyjne i mówią o generowaniu zysków. Łatwo to sobie wyobrazić. 

Warto jednak pamiętać, że ryzyko jest inherentnym elementem inwestowania, a inwestorzy zawsze powinni dokładnie oceniać ryzyko w kontekście swoich indywidualnych celów inwestycyjnych, tolerancji ryzyka i sytuacji finansowej. 

Dlatego przed inwestycją w certyfikaty strukturyzowane zaleca się konsultację z doświadczonym doradcą finansowym.

Zalety

Inwestowanie w certyfikaty strukturyzowane może mieć szereg potencjalnych zalet spełniających różne oczekiwania i cele inwestycyjne.

Oto kilka głównych korzyści związanych z tego typu instrumentami finansowymi:

Dywersyfikacja portfela

Certyfikaty strukturyzowane pozwalają inwestorom na dywersyfikację portfela inwestycyjnego poprzez ekspozycję na różne klasy aktywów, rynki lub strategie inwestycyjne. Dzięki różnorodności dostępnych struktur i aktywów bazowych możemy zwiększyć zróżnicowanie swojego portfela, co może pomóc w zminimalizowaniu ryzyka inwestycyjnego.

Potencjalne zyski przy ograniczonym ryzyku

Niektóre certyfikaty strukturyzowane oferują możliwość uzyskania potencjalnie atrakcyjnych zysków przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka utraty kapitału. Na przykład, certyfikaty zabezpieczone kapitałem lub ochroną kapitału mogą zapewnić inwestorom pewien poziom ochrony kapitału, jednocześnie umożliwiając uczestnictwo w potencjalnym wzroście wartości aktywa bazowego.

Dostosowanie do określonych potrzeb inwestycyjnych

Certyfikaty strukturyzowane są często szyte na miarę, projektowane w celu spełnienia określonych potrzeb inwestorów lub dostosowania się do konkretnych warunków rynkowych. Emitenci mogą tworzyć niestandardowe struktury, które uwzględniają preferencje inwestorów, cele inwestycyjne lub przewidywane scenariusze rynkowe.

Elastyczność inwestycyjna

Inwestowanie w certyfikaty strukturyzowane może pomóc zapewnić inwestorom elastyczność w wyborze różnych strategii inwestycyjnych. Na przykład, niektóre certyfikaty mogą umożliwiać uczestnictwo w różnych scenariuszach rynkowych, takich jak wzrost, spadek lub stagnacja wartości aktywa bazowego, co daje możliwość reagowania na zmieniające się warunki rynkowe.

Zabezpieczenie przed określonymi ryzykami

Certyfikaty strukturyzowane mogą być również wykorzystane jako narzędzie do zabezpieczenia się przed określonymi ryzykami rynkowymi, takimi jak ryzyko stóp procentowych, ryzyko kursowe, itp. Poprzez odpowiedni wybór struktury i aktywa bazowego, inwestorzy mogą ograniczyć swoją ekspozycję na określone ryzyka inwestycyjne.

Innowacyjność i nowe możliwości inwestycyjne

Certyfikaty strukturyzowane mogą zaoferować dostęp do innowacyjnych rozwiązań inwestycyjnych i ciągle pojawiających się nowych możliwości generowania zysków. Emitenci stale wprowadzają nowe produkty, w których wykorzystują zaawansowane strategie finansowe i nowoczesne technologie. Takie kreatywne podejście do produktu otwiera nowe perspektywy inwestycyjne dla inwestorów.

Ryzyka

Inwestowanie w certyfikaty strukturyzowane niesie ze sobą różne rodzaje ryzyka, które musimy wziąć pod uwagę, ponieważ mogą wpłynąć na potencjalne wyniki inwestycji. 

Poniżej zestawiłem główne ryzyka związane z tego typu instrumentami:

Ryzyko emitenta

Emitent certyfikatu strukturyzowanego zobowiązuje się do wypłaty określonych kwot lub korzyści zgodnie z warunkami umowy. Ryzyko emitenta polega na możliwości niewywiązania się z tych zobowiązań z powodów takich jak niewypłacalność emitenta, zmiana sytuacji finansowej emitenta, możliwego ryzyka kontrahenta itp. To wszystko może prowadzić do utraty części lub całości zainwestowanego kapitału przez inwestora. Dlatego ważne jest dokładne sprawdzenie wiarygodności i ratingu kredytowego emitenta przed zainwestowaniem w jego certyfikaty strukturyzowane.

Ryzyko rynkowe

Certyfikaty strukturyzowane są podatne na ryzyko rynkowe, ponieważ ich wartość zależy od wartości aktywa bazowego lub od określonych warunków rynkowych. Zmiany cen aktywów bazowych, stóp procentowych, kursów walutowych lub innych czynników rynkowych mogą znacząco wpływać na wartość certyfikatów.

Ryzyko płynności

Certyfikaty strukturyzowane mogą być mniej płynne niż inne instrumenty finansowe, co oznacza, że ​​mogą być trudniejsze do sprzedaży lub wymiany na rynku wtórnym. Niektóre certyfikaty mogą mieć ograniczoną dostępność na rynku wtórnym lub wymagać dłuższych okresów wykupu, co w przypadku pojawienia się konieczności czy nagłej potrzeby, może skutecznie utrudnić inwestorom wyjście z pozycji.

Ryzyko operacyjne

Ryzyko operacyjne obejmuje m.in. ryzyko związane z błędami wyceny, błędami w obsłudze transakcji, błędami systemowymi, a także ryzyko związane z działalnością emitenta czy depozytariusza certyfikatu.

Ryzyko związane z instrumentem pochodnym

Certyfikaty strukturyzowane, choć nie muszą, to często są oparte na instrumentach pochodnych, takich jak opcje, kontrakty futures czy kontrakty swapowe. Ryzyko związane z tymi instrumentami obejmuje m.in. ryzyko niewłaściwej wyceny instrumentów, ryzyko modelowania, ryzyko egzekucji, a także ryzyko związane z niewystarczającą płynnością na rynku instrumentów pochodnych.

Ryzyko walutowe

Inwestowanie w certyfikaty strukturyzowane, które są oparte na aktywach lub walutach z innych państw , może generować ryzyko walutowe związane z fluktuacjami kursów walutowych. Zmiany kursów walutowych mogą wpływać na wartość certyfikatów i nieść ryzyko dla inwestorów, którzy dokonują transakcji w walutach innych niż ich rodzima waluta.

Ryzyko polityczne i regulacyjne

Certyfikaty strukturyzowane mogą być podatne na ryzyko polityczne i regulacyjne, takie jak zmiany przepisów prawnych lub polityka gospodarcza rządu, które mogą wpłynąć na wartość aktywów bazowych lub na warunki wypłaty certyfikatów.

Ryzyko inflacji

Wartość certyfikatów strukturyzowanych może być również narażona na ryzyko związane z inflacją, ponieważ zmiany poziomu inflacji mogą wpływać na wartość aktywów bazowych lub na rzeczywistą wartość wypłat z certyfikatów.

Sprawdź jak inwestować w certyfikaty strukturyzowane.

Czego się dowiedzieliście?

Na koniec krótki przegląd tego, czego można się dowiedzieć z artykułu o certyfikatach strukturyzowanych:

• Czym są certyfikaty strukturyzowane. Jaka jest definicja i główne cechy tych instrumentów finansowych.
• Jakie są rodzaje certyfikatów strukturyzowanych, jakie są ich charakterystyki i w czym nam mogą pomóc.
• W jaki sposób, krok po kroku, powstaje struktura certyfikatu.
• Jakie mogą być korzyści wynikające z posiadania instrumentów takich jak certyfikaty strukturyzowane w portfelu inwestycyjnym.
• Jakie ryzyko jest związane z certyfikatami strukturyzowanymi i przegląd głównych ryzyk.
• Jakie mogą być korzyści wynikające z posiadania instrumentów takich jak certyfikaty strukturyzowane w portfelu inwestycyjnym.