Rodzaje wykresów cenowych. Czym są, jak je czytać i wykorzystywać w analizie technicznej?

Autor: Arkadiusz Krakowiak Arkadiusz Krakowiak 00:08, 26 wrz 2023
Rodzaje wykresów cenowych. Czym są, jak je czytać i wykorzystywać w analizie technicznej?

Wykresy liniowe, słupkowe i świecowe są podstawowym elementem warsztatu pracy w analizie technicznej również na rynku Forex. Poprawne odczytywanie wykresów może wymagać praktyki i zrozumienia kluczowych aspektów. 

Wykresy cenowe instrumentów finansowych mogą przybierać różne formy graficzne, które dają nam w pigułce różne informacje. Wszystkie mają swoje wady i zalety, a także swoich zwolenników i przeciwników. 

Patrząc na nie, nasuwają się pytania:

  • Jak są zbudowane i jak je czytać?
  • Co nam dają i na co zwracać uwagę?
  • Jakie mają wady i zalety?

Różnice między wykresami liniowymi, słupkowymi i świecowymi

Na giełdzie używa się trzech głównych typów wykresów, czyli liniowego, słupkowego i świecowego. Mamy również inne rodzaje wykresów, ale to są trzy podstawowe i na nich się skupimy.

Każdy z tych wykresów prezentuje cenę w inny sposób i dostarczają różnych informacji.

Wykres Liniowy

To najprostszy rodzaj wykresu, który pokazuje ogólny kierunek ruchu ceny. Wykres liniowy łączy ze sobą za pomocą linii ceny zamknięcia w danym okresie, czyli interwale czasowym.

Odczytywanie tego wykresu jest względnie łatwe, jednak wykres liniowy nie uwzględnia informacji o wahaniach cen w danym okresie

Źródło: platforma MT5, para walutowa NZDJPY, H1.  Liniowy wykres cenowy,

Możemy wybrać do obserwacji na wykresie dowolny interwał spośród wielu możliwości udostępnionych przez naszą platformę tradingową. 

Co nam dają wykresy liniowe i na co zwracać uwagę? 

Przede wszystkim wykres liniowy eliminuje wszystkie szumy cenowe, za co wielu traderów, nawet tych doświadczonych bardzo go lubi. Jednak ze względu na swoją specyfikę nadaje się głównie do inwestycji średnio i długo terminowych.

Wykres liniowy pozwala łatwo wyznaczyć trend rynkowy, a także odczytać zmiany w trendzie poprzez analizę nachylenia linii. Jeśli linia idzie w górę mamy do czynienia z trendem wzrostowym, jeśli idzie w dół – trend spadkowy, a jeśli jest prawie pozioma – trend boczny. 

Wykres liniowy budowany jest na podstawie ceny zamknięcia. Od strony graficznej nie ma tu informacji o cenie otwarcia, cenie maksymalnej, ani o cenie minimalnej.

Źródło: platforma MT5, para walutowa USDJPY, Daily. Wykres liniowy i wskaźniki BB, SMA, Stoch, MACD, RSI.

Zalety i wady wykresu liniowego

Zalety:

  • Pozwala na szybkie zrozumienie ogólnego kierunku trendu
  • Usuwa nadmiar szumu cenowego, co może ułatwić analizę i podejmowanie decyzji na niektórych rynkach finansowych
  • Pozwala na wyszukiwanie i identyfikację formacji cenowych

Wady:

  • Nie uwzględniają szczegółów cenowych, takich jak maksima i minima w danym interwale
  • Trudniej dostrzec zmienność cen w krótkich okresach, co może prowadzić do niezauważenia ważnych informacji
  • Analiza techniczna i decyzje podejmowane na jego podstawie są obarczone większym błędem ze względu na prostotę i ograniczone dane dostarczane przez wykres liniowy
  • Większa trudność w wyznaczeniu poziomów Stop Loss i Take Profit

Wykres Słupkowy

Przedstawia ceny za pomocą pionowych słupków (ang. Bar) z dwoma poziomymi kreskami reprezentującymi odpowiednio poziom otwarcia i poziom zamknięcia

Pionowa linia pomiędzy ceną otwarcia i ceną zamknięcia to właśnie tzw. słupek

Przedłużone linie nad i pod słupkiem pokazują maksimum i minimum cenowe, czyli pełny zakres wahań cen w danym okresie. Te przedłużenia często zwane są wąsami lub cieniami

Ten rodzaj wykresu dostarcza informacji o otwarciu, zamknięciu, maksimum i minimum ceny. Pokazuje pełny zakres ceny

Źródło: platforma MT5, para walutowa EURUSD, Daily. Słupkowy wykres cenowy.

Wykres słupkowy lub też barowy (ang. Bar), jest już bardziej skomplikowany. Daje pełny zakres informacji i pokazuje nam:

Słupek cenowy – pionowa kreska

Cenę otwarcia interwału – pozioma kreska zawsze po lewej stronie słupka

Cenę zamknięcia interwału – pozioma kreska zawsze po prawej stronie słupka

Cenę maksymalną interwału

Cenę minimalną interwału

Budowa słupka OHLC (Open, High, Low, Close)

Co nam dają wykresy słupkowe i na co zwracać uwagę? 

Wykresy słupkowe dostarczają nam informacji takich jak np.:

Kierunek rynku – ułożone w szeregu słupki wzrostowe lub spadkowe to pierwszy sygnał, że rynek prawdopodobnie znajduje się w trendzie wzrostowym bądź spadkowym. Analiza serii słupków w kontekście trendu może pomóc w potwierdzeniu lub identyfikacji dominującego kierunku rynku

Zmienność ceny – długość słupków odzwierciedla zakres zmienności cen w danym okresie. Porównywanie długości słupków w różnych okresach może pomóc np. zidentyfikować zmiany w dynamice ruchów cenowych

Obszary wsparcia i oporu – słupki odbijające się od określonych poziomów wsparcia lub oporu mogą dostarczyć informacji o reakcji rynku na te poziomy

Formacje techniczne – analiza relacji pomiędzy kolejnymi słupkami może pomóc w identyfikacji np. formacji kontynuacji lub odwrócenia trendu

Analiza w różnych interwałach – analiza wykresów w różnych okresach może pomóc w zrozumieniu zmienności i trendów w krótkim i długim horyzoncie

Wykresy słupkowe dostarczają informacji o zachowaniach cenowych na rynku Forex. Poprzez analizę długości, kierunku i kształtów słupków, a także ich relacji do obszarów wsparcia, oporu i linii trendu, możemy uzyskać cenne wskazówki na temat kierunku rynku i potencjalnych okazji handlowych.

  Źródło: platforma MT5, para BTCUSD, Daily. Wykres słupkowy i wskaźniki BB, SMA, LTW, Stoch, MACD, RSI.

Zalety i wady wykresów słupkowych

Zalety:

  • Wizualizacja zmienności ceny – wykresy słupkowe prezentują dokładne informacje o zmienności ceny w danym okresie, pokazując zarówno cenę otwarcia, zamknięcia, jak i zakres wahań pomiędzy maksimum i minimum w danym okresie
  • Identyfikacja trendów – poprzez analizę serii słupków możemy łatwo zidentyfikować kierunek dominującego trendu. Budowa słupków umożliwia nam poprowadzenie linii trendu i przeprowadzenie głębszej analizy
  • Wsparcie i opór – dzięki analizie technicznej, którą umożliwiają nam wykresy słupkowe, możemy identyfikować poziomy wsparcia i oporu. Cena odbijająca się od tych poziomów może dostarczyć nam informacji o reakcji rynku na te obszary
  • Analiza historyczna – wykresy słupkowe są idealne do szerszej analizy historycznych danych cenowych. Pełna informacja o cenie pozwala stosować szeroki zakres wskaźników i narzędzi do analizy

Wady:

  • Mniej intuicyjne niż wykresy świecowe – w porównaniu z wykresami świecowymi, analiza wykresów słupkowych może być nieco mniej intuicyjna. Z powodu innej prezentacji graficznej słupki mniej przejrzyście pokazują różnicę pomiędzy ceną otwarcia i ceną zamknięcia
  • Potencjalne zacieranie wzorców cenowych – na bardziej skomplikowanych wykresach, szczególnie w krótszych okresach, może dojść do zacierania przejrzystości obrazu wzorców. To może sprawić, że niektóre formacje będą trudniejsze do zidentyfikowania
  • Zlewanie się wykresu w całość – wykresy słupkowe mają tendencję do wizualnego zlewania się w całość. Można odnieść wrażenie, że brak różnicy czasu między jednym słupkiem a drugim. To może wprowadzać pewne ograniczenia w analizie dynamiki ruchów cenowych

Wykres Świecowy

Prezentuje cenę za pomocą tzw. świec japońskich, które mają korpus, czy też ciało (obszar między otwarciem a zamknięciem) oraz cienie, czy też knoty (ceny maksymalna i minimalna)

Świece mogą być biało-czarne lub kolorowe. Świece wzrostowe i spadkowe rozróżniane są kolorami. Kolor świecy możemy ustawić samodzielnie

Wykres świecowy dostarcza informacji o otwarciu, zamknięciu, maksimum i minimum ceny. Zawiera pełny zakres wahania ceny

Źródło: platforma MT5, para walutowa GBPCHF, H4. Świecowy wykres cenowy.

Różnice między podstawowymi rodzajami wykresów polegają na prezentacji  graficznej, poziomie szczegółowości, jaką dostarczają oraz na informacjach, które trader może z nich odczytać. 

Wykres świecowy zawiera te same informacje co wykres słupkowy, ale jest bardziej przejrzysty wizualnie i łatwiejszy do analizy.

Każda świeca składa się z:

Korpusu (ciała), czyli prostokąta między ceną otwarcia a ceną zamknięcia

Dwóch knotów (cieni), czyli cienkich linii pod i nad korpusem, które pokazują maksimum i minimum cenowe (pełny zakres ruchu ceny w danej jednostce czasowej)

Świeca wzrostowa ma zazwyczaj kolor zielony lub biały (możemy wybrać inny kolor)

Świeca spadkowa ma zazwyczaj kolor czerwony lub czarnym (możemy wybrać inny kolor)

Budowa świecy japońskiej

Warto pamiętać, że cena otwarcia może być równa cenie zamknięcia i w takim przypadku nie ma korpusu. Podobnie może stać się z cieniami, bo kiedy ceny maksymalne i minimalne są równe cenom otwarcia lub zamknięcia to świeca nie będzie miała jednego lub nawet dwóch cieni.

Co nam dają wykresy świecowe i na co zwracać uwagę? 

Wykresy świecowe dostarczają nam istotnych informacji o zachowaniach cenowych i są podstawowym narzędziem analizy technicznej. Dają nam różne możliwości:

Kierunek rynku – seria świec wzrostowych lub spadkowych to pierwszy sygnał, że rynek może znajdować się w trendzie wzrostowym bądź spadkowym. Analiza serii świec w kontekście trendu rynkowego pomaga w potwierdzeniu lub identyfikacji dominującego kierunku rynku

Formacje świecowe – analiza świec japońskich doprowadziła do opisania różnego rodzaju formacji świecowych. Identyfikacja formacji świecowych może dostarczyć wskazówek na temat np. potencjalnych zmian trendu. Mówimy tutaj o formacjach takich jak np.:

  • młotki
  • gwiazdy wieczorne
  • spadające gwiazdy i inne

Siła trendu – analiza serii świec w kontekście siły trendu może pomóc potwierdzić, czy trend będzie kontynuowany, czy też może nadchodzi jego odwrócenie lub co najmniej zatrzymanie. Długość korpusów i kształt świec mogą dostarczać wskazówek na ten temat.

Cienie (knoty) – długość cieni świecy, dostarcza informacje o zakresie zmiany ceny i stanie równowagi pomiędzy popytem i podażą w danym okresie. Dłuższe cienie mogą wskazywać na wysoką zmienność w cenach i potencjalne reakcje na obszary wsparcia lub oporu

Obszary wsparcia i oporu – analiza formacji świecowych w okolicach obszarów wsparcia i oporu może pomóc zidentyfikować potencjalne miejsca do wejścia w rynek lub wyjścia z pozycji, a także do zabezpieczania pozycji i zysków

Formacje techniczne – analiza relacji pomiędzy kolejnymi świecami może pomóc w identyfikacji formacji kontynuacji lub odwrócenia trendu

Analiza w różnych interwałach – analiza wykresów świecowych w różnych ramach czasowych może dostarczyć wskazówek na temat zmienności i trendów w krótkim i długim horyzoncie.

Podsumowując, wykresy świecowe są narzędziem, które dostarcza szczegółowych informacji o zachowaniach ceny na rynku Forex. Poprzez analizę kierunku, korpusów świec, długości cieni i układów formacji, uzyskujemy cenne wskazówki na temat kierunku rynku, potencjalnych odwróceń trendu oraz okazji do handlu.

Źródło: platforma MT5, para walutowa EURCHF, H4. Wykres świecowy i wskaźniki BB, SMA, LTB, Stoch, MACD, RSI.

Zalety i wady wykresów świecowych

Zalety:

  • Identyfikacja trendu – analiza serii świec w kontekście trendu pozwala na wykreślenie linii trendu i identyfikacji dominującego kierunku na rynku. Analiza pozwala nam m.in. na zrozumienie jego siły
  • Lepsza identyfikacja obszarów wsparcia i oporu – dzięki analizie technicznej, którą umożliwiają nam wykresy słupkowe, możemy identyfikować poziomy wsparcia i oporu. Dodatkowo długość i umiejscowienie knotów na świecach może dostarczyć łatwiejszych do zidentyfikowania informacji o obszarach wsparcia i oporu niż wykresy słupkowe
  • Lepsza wizualizacja zmienności – wykresy świecowe w sposób przejrzysty pokazują różnicę między ceną otwarcia i ceną zamknięcia w jednym kształcie (korpus świecy), co pozwala łatwiej ocenić zmienność i dynamikę ruchów cenowych
  • Formacje świecowe – możliwość identyfikowania różnych formacji świecowych, które dostarczają sygnałów na temat potencjalnych zmian trendu, takich jak: objęcie bessy, objęcie hossy, krzyż harami, spinning top, evening star i inne.
  • Analiza historyczna – Wykresy świecowe dostarczają bogatych informacji o ruchach cen w danym okresie. Pełna informacja o cenie pozwala stosować szeroki zakres wskaźników i narzędzi do analizy

Wady:

  • Wielkość (długość) korpusu świecy – możemy to postrzegać ten element w bardzo subiektywny sposób. Interpretacja długości korpusu świecy może być subiektywna i myląca, ponieważ różne platformy mogą w różny sposób wyświetlać ten sam element
  • Złożoność informacji i potrzebne doświadczenie – w porównaniu do wykresów liniowych, analiza wykresów świecowych może wymagać pewnego czasu na naukę i zdobycie doświadczenia, szczególnie dla początkujących inwestorów
  • Konieczność nauki formacji świecowych – rozpoznawanie i rozumienie różnych formacji świecowych wymaga czasu i praktyki. Niewłaściwa interpretacja formacji może prowadzić do podejmowania złych decyzji. Trudno wyobrazić sobie jednak, aby trader nie potrafił rozpoznawać tych charakterystycznych formacji i interpretować ich znaczenia.

Podsumowując, wykresy świecowe są popularnym narzędziem w analizie technicznej, oferującym wiele zalet, takich jak bogate informacje, możliwość analizy formacji i lepsze odczytywanie zmienności. Niemniej jednak wymagają one pewnego wysiłku, nauki i praktyki, aby w pełni wykorzystać ich potencjał i dokładnie interpretować sygnały.

Dlaczego analiza wykresów jest istotna dla traderów?

Analiza wykresów umożliwia nam zrozumienie zachowań rynku i wzorców cenowych. Jest kluczowym narzędziem dostarczającym cennych informacji do analizy i prognozowania naszych działań. 

Istnieje wiele powodów, dla których analiza wykresów jest istotna, a to kilka z nich:

Prognozowanie kierunku ruchu rynku – analiza wykresu pozwala nam przewidzieć, w którym kierunku cena prawdopodobnie pójdzie w przyszłości. W stawianiu trafnych prognoz pomogą nam m.in.:

  • Linia trendu
  • Identyfikacja formacji technicznych
  • Sygnały wskaźników

Identyfikacja trendów – wykresy cenowe pomagają w rozpoznawaniu trendów istniejących na rynku. Do podjęcia jakichkolwiek działań, a w tym podejmowania decyzji handlowych, kluczowe jest zrozumienie dominującego kierunku rynku

Znalezienie okazji inwestycyjnych – analiza wykresów pozwala zidentyfikować punkty potencjalnego wejścia w rynek i punkty wyjścia z pozycji zajętej na rynku. Takimi obszarami sugerującymi możliwość otwarcia pozycji długiej lub krótkiej są np.:

  • Poziomy wsparcia i oporu
  • Powstające formacje świecowe
  • Sygnały ze wskaźników, itp.

Potwierdzanie sygnałów – traderzy używają analizy wykresów do potwierdzania otrzymanych sygnałów handlowych. Jeśli analiza techniczna i fundamentalna dają nam zbieżne wnioski i sygnały to możemy czuć się pewniej otwierając pozycję

Skuteczne zarządzanie ryzykiem – analiza wykresów pozwala nam nie tylko na określenie punktów wejścia i wyjścia z pozycji, ale także na ustawienie Stop Loss i Take Profit. To kluczowe elementy zarządzania ryzykiem i ochrony naszego kapitału.

Cena i jej składowe

Od ceny wszystko się zaczyna. Jak wiemy cena instrumentów finansowych, cały czas się zmienia. Czasem jest wyższa, czasem niższa – jest w ciągłym ruchu. 

Gdybyśmy mieli powiedzieć, co działo się z ceną w danej jednostce czasu np. w ciągu 1 godziny lub 1 minuty, to możemy wymienić cztery składowe ceny, które opiszą prawie wszystko:

  • Open – Cena otwarcia to pierwsza zarejestrowana cena w danej jednostce czasu
  • High – Najwyższa cena zarejestrowana w danej jednostce czasu
  • Low – Najniższa cena zarejestrowana w danej jednostce czasu
  • Close – Cena zamknięcia to ostatnia cena, jaką zamyka się dana jednostka czasu

No i właśnie o to chodzi. OHLC to są najważniejsze dane dotyczące ceny. 

Informacje z tymi czterema danymi w różnych kombinacjach są podstawą dla większości wykresów cenowych.

Źródło: platforma MT5, para walutowa EURJPY, H1.  Wykres cenowy, świece japońskie. Dane OHLC ostatniej świecy.

Wykorzystanie Analizy Wykresów na Forex

Wykresy cenowe i ich analiza dają nam wiele cennych informacji i o ile jesteśmy w stanie sensownie z nich skorzystać, to nasze inwestycje będą bezpieczniejsze i będą szły we właściwym kierunku.

Kluczowe elementy w analizie wykresów na Forex to przede wszystkim:

  • Trend i dominujący kierunek rynku
  • Identyfikacja poziomów wsparcia i oporu
  • Identyfikacja formacji technicznych
  • Identyfikacja formacji świecowych, itp.

Wykresy cenowe i ich analiza pozwalają nam na:

Lepsze zrozumienie rynku – wykresy pomagają zobaczyć, jak ceny zmieniają się w czasie, a to pozwala na zrozumienie trendów i zachowań rynku w określonych sytuacjach

Identyfikację sygnałów handlowych – analiza wykresu za pomocą wskaźników, czy też pod kątem identyfikacji formacji technicznych lub świecowych może dostarczać sygnałów handlowych. W ten sposób pomaga nam określić potencjalne momenty wejścia w rynek lub wyjścia z pozycji

Ocenę ryzyka – analiza wykresów pozwala określić poziomy wsparcia i oporu oraz zakresy zmienności cenowej, co pomaga w lepszym zarządzaniu ryzykiem

Pamiętaj!

  • Analiza wykresów to sztuka, którą rozwija się wraz z nabywaną wiedzą i doświadczeniem
  • Kluczowe dla osiągania sukcesów na rynkach finansowych, niezależnie od używanego przez nas rodzaju wykresu, jest umiejętne zarządzanie ryzykiem i kapitałem.

Inwestycje w instrumenty rynku OTC, w tym kontrakty na różnice kursowe (CFD), ze względu na wykorzystywanie mechanizmu dźwigni finansowej wiążą się z możliwością poniesienia strat przekraczających wartość depozytu. Osiągnięcie zysku na transakcjach na instrumentach OTC, w tym kontraktach na różnice kursowe (CFD) bez wystawienia się na ryzyko poniesienia straty, nie jest możliwe, dlatego kontrakty na różnice kursowe (CFD) mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów.

Od 74% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.