Punkty swapowe: co oznaczają w tradingu?

W handlu na rynkach finansowych, tak jak w każdym innym biznesie, mamy wiele rodzajów kosztów. Koszty te mogą być bardzo różne w zależności od rynku, na którym inwestujemy, instrumentów, którymi handlujemy, a także w zależności od tego, z jakim brokerem czy domem maklerskim współpracujemy. Ich znajomość jest kluczowa dla wszystkich biznesów, dlatego zawsze powinniśmy znać cennik usług, a także opis (specyfikację) każdej grupy instrumentów. Należy również wyjaśnić wszystkie wątpliwości z naszym brokerem i znać ofertę konkurencji.

Na rynku Forex i oczywiście nie tylko tu, jednym z kosztów są lub mogą być tzw. punkty swap. 

Co to jest ten swap? 

Otóż trzeba tu zacząć od początku. Rynek Forex, rynki kapitałowe czy surowcowe są w sensie rozliczeń częścią rynku finansowego z bankami komercyjnymi, centralnymi i całą tą infrastrukturą potrzebną do wzajemnych rozliczeń handlowych i walutowych. Jest to system powiązanych ze sobą naczyń i biorąc tu za przykład do dalszych rozważań rynek Forex, musimy pamiętać, że jest on częścią większej całości i funkcjonuje w sieci globalnych rozliczeń.

Najprościej mówiąc, skoro handlujemy parami walutowymi, np. GBP/USD to mamy tutaj waluty dwóch różnych państw złożone w parę. Każde z tych państw ma Bank Centralny, swoją gospodarkę, swoją walutę i swoją stopę procentową. Właściwe organy przy Bankach Centralnych ustalają główne stopy procentowe i nie tylko. Systemy bankowe mają inną stopę procentową, gdy kładziemy pieniądze na lokatę i inną stopę procentową, gdy bierzemy kredyt. U nas jest tak samo. Na całym świecie jest tak samo.

Właśnie ta różnica stóp procentowych w dwóch różnych krajach, która jest nazywana dysparytetem stóp procentowych (ang. Interest Rate Differential, IRD) przekłada się na powstanie tzw. punktów swap.

• Im większa różnica stóp procentowych, tym więcej jest punktów swap
• Im mniejsza różnica stóp procentowych, tym tych mniej punktów swap

Warto zatem przez chwilę przyjrzeć się stopom bazowym w różnych krajach, śledzić zmiany i tabele stóp. Warto to zrobić w szczególności w zakresie tych wszystkich walut i par walutowych, które są w naszym zainteresowaniu z punktu widzenia tradingu. Takie samo ćwiczenie powinniśmy wykonać dla wszystkich instrumentów CFD, w których się pojawiają lub mogą pojawić się punkty swap (także inne opłaty, prowizje, czy marże), jak np.:

• Pary walutowe
• Metale szlachetne
• Surowce energetyczne
• Surowce
• Indeksy
• Akcje itd

Z czasem taka praktyka pozwoli nam szybko oceniać naszą pozycję handlową.

WAŻNE!

Punkty swap i swap walutowy to dwie różne rzeczy. Swap walutowy to transakcja zwrotnej wymiany walut. To jest instrument handlu stosowany na globalnym rynku walutowym. Punkty swap to inna bajka, którą właśnie opowiadam.

Od czego zależy opłata SWAP?

Przyjmujemy tutaj, że w dalszej części będziemy posługiwali się standardowymi wielkościami na Forex do określania wielkości kwot waluty, czyli lotem i jego częściami dziesiętnymi (mini lotem) lub setnymi (mikro lotem). Tak więc: 

• 1 lot USD to 100.000 USD
• 0,5 lota EUR to 50.000 EUR

Pary walutowe zestawione są ze sobą w kolejności uwarunkowanej w sposób historyczny. Ich kolejność w parze ma również znaczenie w rozliczeniach i nie możemy dowolnie ich sobie przestawiać. Dlatego EUR/USD to zawsze EUR/USD itp. 

• Pierwsza waluta w parze nazywana jest walutą bazową
• Druga waluta w parze nazywana jest walutą kwotowaną

To właśnie w walucie kwotowanej wyrażony jest kurs waluty bazowej, a co za tym idzie również zyski bądź straty na tej parze. Zatem jeśli handlujesz EUR/USD twoje zyski lub straty liczone są  w USD, a jeśli grasz USD/JPY to są liczone w jenach japońskich. Tu trzeba zauważyć, że jeśli prowadzisz swój rachunek brokerski dla przykładu w PLN, to broker wyniki twoich transakcji będzie przeliczał na PLN i prezentował na rachunku w PLN. To znaczy, że pojawia się u ciebie jeszcze jeden koszt, koszt przewalutowania, ale to nieuniknione.

Kiedy kupujesz lub sprzedajesz parę walutową, to kupujesz lub sprzedajesz walutę bazową. Jest to jednocześnie tzw. wartość bazowa transakcji. Zatem gdy: 

Kupujesz (pozycja długa) 1 lot USD/JPY:

• to kupiłeś 100.000 USD 
• i jednocześnie sprzedałeś ekwiwalent tej kwoty w jenach

Otwierasz krótką pozycję na 1 locie EUR/USD:

• to właśnie sprzedałeś 100.000 EUR 
• i jednocześnie nabyłeś odpowiadającą tej kwocie ilość USD

Tu mamy kluczowe informacje dla punktów swap. Wiemy już, że każda waluta w parze ma swoją własną stopę lub raczej stopy procentowe. To powoduje, że w każdym kraju są na ogół inne odsetki od kredytów i inne od lokaty. Mamy różnicę. Ktoś może extra zarobić, ktoś extra stracić. Właśnie dlatego, trochę upraszczając, niezamknięte na koniec dnia pozycje są w trakcie ‘nocy’ rolowane (ang. rollover). 

Rolowanie to transakcja, podczas której następuje przesunięcie daty rozliczenia otwartej pozycji na następny dzień roboczy

Rolowanie jest procesem, który uwzględnia w wynikach transakcji na rynkach walutowych wpływ stóp procentowych

Właśnie dlatego w zależności od wielkości pozycji (ilości lotów), kursu pary walutowej oraz różnicy w oprocentowaniu, wyliczana jest zmieniająca się codziennie wartość netto różnicy wartości walut. Ta różnica jest następnie przeliczana na punkty swap, czyli tak jakby na punkty zamiany, które łatwo przeliczyć na gotówkę. Brokerzy Forex w platformach tradingowych automatycznie pokazują rozliczenie tych punktów w formie konkretnej kwoty doliczanej do wyniku niezamkniętej na noc pozycji.

Rodzaje punktów SWAP

Końcowe wyliczenie różnicy w stopach procentowych walut dla 1 lota danej pary walutowej możemy przedstawić w: 

• Postaci procentowej
• Punktów swap
• Konkretnych kwot

Mogą one być dodatnie i wtedy są naszym zyskiem, ale mogą być też ujemne i wtedy są naszym kosztem: 

• Dodatnie punkty swap zwiększają nasz zysk lub zmniejszają stratę
• Ujemne punkty swap zmniejszają nasz zysk lub powiększają stratę

Tak jak pisałem, jeśli zostanie naliczony swap dla danej otwartej pozycji, to pojawi się on automatycznie i będzie uwidoczniony w bieżącym rozliczeniu handlu na rachunku. Jeżeli taka pozycja jak swap nie pojawia się  w danych otwartej pozycji handlowej, a powinna, to trzeba zmienić ustawienia.  Wystarczy sprawdzić w ustawieniach okna handlu na platformie tradingowej, czy zaznaczyliśmy swap jako opcję wyświetlaną na monitorze. Wpływ punktów swap na nasze wyniki zobaczymy również w historii handlu. Często jest tam w postaci wyniku na zasadzie brutto-netto albo jako pełne wyszczególnienie wszystkich istotnych danych każdej transakcji.

W zależności od rodzaju otwartej pozycji, krótkiej lub długiej, ta sama para walutowa może raz dawać dodatnie punkty swapowe, a w drugim przypadku ujemne punkty swapowe. Wynika to z matematyki, która niestety jest nieugięta. Warto znać specyfikację poszczególnych par walutowych, bo właśnie tam u każdego brokera znajdziemy informację o punktach swapowych dla długich i krótkich pozycjach. Na pierwszy rzut oka będziemy wiedzieli jakich punktów swapowych możemy się spodziewać: ujemnych czy dodatnich.

Brokerzy Forex mają różne sposoby na pokazanie nam punktów swap, ale zgodnie z obowiązującymi regulacjami wszyscy muszą to zrobić. Dodatkowo każdy instrument, każda para walutowa, indeksy, surowce itd. muszą mieć swoją specyfikację, którą broker ma obowiązek udostępnić. W specyfikacji znajduje się wiele przydatnych informacji, a między innymi może pojawić się metodologia obliczania punktów swap. Dzięki tym dokumentom i informacjom z cennika możemy dowiedzieć się, czy broker nalicza dodatkową marżę, prowizję, bądź opłatę.

Punkty swap można sobie policzyć samodzielnie dla każdego instrumentu. Zrobienie tych prostych obliczeń pomaga zrozumieć, w jaki sposób stopy procentowe wpływają na nasze środki i otwarte pozycje. Niekoniecznie jest to od razu takie przejrzyste, dlatego zrobimy to razem w paru krokach:

WAŻNE! ZAPAMIĘTAJ!

– Otworzyliśmy pozycję długą na EUR/USD w wysokości 1 lota przy kursie 1,0630. Większość par walutowych ma pięć miejsc po przecinku (z wyjątkiem tych z JPY, tam są trzy), ta również. Na czwartym miejscu po przecinku jest tzw. pips, a na piątym jego dziesiętna część, czyli na platformie tradingowej zobaczylibyśmy dla EUR/USD kurs 1,06300. Zależy mi jednak na podkreśleniu pipsa, dlatego tutaj kurs jest z czterema miejscami po przecinku

– 100.000 EUR/USD kurs 1.0630 to (długa – 100.000 EUR  / krótka – 106.300 USD)

– Stopa procentowa EUR to 3,00% rocznie, czyli 1 dzień = 3% x (1/365) = 0,008219%

– Zysk na depozycie w EUR (długa): 100.000 x 0,008219% = +8,22 EUR

– Stopa procentowa USD to 4,75% rocznie, czyli 1 dzień = 4,75% x (1/365) = 0,013014%

– Koszt pożyczki w USD (krótka): 106.300 USD x 0,013014% = -13,83 USD

– Wartość pipsów w handlu EUR/USD denominowana jest w dolarach (waluta kwotowana), zatem musimy przewalutować EUR na USD: 8,22 EUR x 1,0630 = 8,74 USD

– Wartość netto w USD to 8,74 – 13,83 = -5,09 USD / 100.000 = -0,0000509

– Zatem koszt rolowania 100.000 EUR na długiej pozycji to 0,0000509, czyli -0,509 pipsa

Kiedy znasz już metodę, policzenie punktów swap nie będzie wymagało dużo czasu. Tutaj obliczenia zrobiliśmy dla uproszczenia na głównych stopach procentowych. Jeśli chcesz precyzyjnie policzyć punkty swap, musisz znać stopy procentowe, po jakich pieniądze są kredytowane i przyjmowane w depozyt. Takie dane znajdują się w tabelach stóp procentowych banków i są oficjalnie publikowane, a zatem dostępne. Jeśli weźmiesz właściwą stopę procentową i wyjdzie ci inny swap niż u brokera, to sprawa jest prosta.

Kalkulator punktów swapowych

Punktów swap nie trzeba, jak już wcześniej wspomniałem, liczyć na piechotę. W internecie są dostępne kalkulatory punktów swap. Kalkulatory w internecie są bardzo kuszące, ale nie mamy zbyt dużej pewności czy ktoś po drugiej stronie czuwa nad tym kalkulatorem. Poprawne działanie kalkulatora wiąże się z uaktualnianiem danych takich jak bieżący kurs pary czy stopy procentowe poszczególnych walut. Zatem nie wiadomo jak bardzo można im wierzyć.

Kalkulatory są dostępne również u brokerów. Niektóre z nich pozwalają zobaczyć, jak zmienia się wartość punktów swap w zależności od wielkości pozycji oraz tego, czy jest to pozycja długa, czy krótka. Jedne kalkulatory pokazują od razu obliczenia swapów w złotówkach, a inne ograniczają się tylko do pokazania wartości procentowej. Kalkulatory brokerów są uproszczone. Te para-kalkulatory znajdują się zarówno na platformach z kontem rzeczywistym, jak i na rachunkach demo. To są dokładnie te same narzędzia i tu, i tu.

Jak widać na powyższych przykładach, brokerzy w bardzo różny sposób prezentują nam punkty swap i związane z nimi wartości: 

Na rachunku brokera Plus500, w momencie dokonywania zakupu lub sprzedaży, mamy informację odnośnie do procentowego kosztu dla pozycji krótkiej i poniżej pozycji długiej. Koszt musimy policzyć sobie sami albo poczekać jak już się pokaże na rachunku po otwarciu pozycji i przetrzymaniu jej odpowiednio długo

Broker Plus500 podaje nam swoją godzinę, o której są naliczane punkty swap

Na rachunku demo w eToro mamy informację na samym dole karty, jaki będzie koszt punktów swap po przetrzymaniu pozycji przez każdą noc w gotówce, a tuż obok, ile to będzie kosztowało, jeśli pozycja pozostanie otwarta przez weekend. Kwoty podane są w USD (waluta rachunku).

Broker eToro podaje punkty swap osobno dla pozycji długiej i krótkiej, a kiedy zmieniamy wielkość pozycji zmienia się również odpowiednio wielkość opłaty

ZAPAMIĘTAJ!

• Jeśli otwierasz i zamykasz pozycję tego samego dnia do 17:00 ET – czas wschodnioamerykański, lub innej godziny wskazanej przez twojego brokera jako godziny rozliczania pozycji, to punktów swap nie będzie
• Jeśli jesteś typowym day traderem to na koniec dnia jesteś czysty, wszystkie pozycje masz zamknięte. Nie ma punktów swap

Czasem jednak jest tak, że nie planowaliśmy zostawiać pozycji otwartej, ale później uznaliśmy, że warto poczekać. Może być i tak, że na podstawie różnych informacji widzimy szansę na duże, długofalowe wzrosty lub spadki. Zakładamy długi horyzont czasowy, a na dodatek chcemy maksymalnie wykorzystać środki  na rachunku. Warto wtedy przygotować dokładne obliczenia, policzyć wariant negatywny i przygotować swoje stop lossy, a także take profit w przemyślany sposób. Koniecznie trzeba wziąć pod uwagę punkty swap. Dobrze jest samodzielnie wszystko szybko policzyć i obliczenia umieścić w swoim dzienniku tradera.

Jak widać na powyższych przykładach, wielu brokerów wprowadziło inne nazwy niż swap, czy punkty swap. Mają swoje nazwy takie jak: 

• Overnight, czyli opłata nocna (u niektórych zwana nocnym finansowaniem, albo opłatą dzienną)
• Opłatę weekendową (dotyczy to również świąt)

Wszystkie te opłaty związane są z tymi samymi punktami swap, dotyczą rolowania i są tym samym.

Koszty rolowania  (ang. rollover) mają swój początek w wypracowanym standardzie wzajemnych rozliczeń handlowych na rynku walutowym. Przez lata rolowanie dla niezamkniętych (nierozliczonych) pozycji następowało z dnia na dzień, o godzinie 17:00 ET (czasu east time, wschodnioamerykańskiego). Dlaczego tak? Ponieważ mówimy o globalnym rynku rozliczeń walutowych i prościej jest mieć jedną godzinę dla całego rynku niż wiele różnych godzin rozliczania dla każdego kraju osobno. Zatem doba rynkowa na rynku walutowym zaczyna się o 17:00 ET i kończy się o 17:00 ET następnego dnia. Czasem zdarza się także weekend, a czasem również święta i wtedy nierozliczone pozycje są rozliczane w kolejnym dniu roboczym hurtowo. Dlatego mamy:

Ważne!

• Pojedyncze rolowania, z dnia na dzień. Jak widać zwane np. opłatą nocną, czy nocnym finansowaniem lub zwyczajnie punktami swap itp
• Rolowania weekendowe (sobota, niedziela i poniedziałek liczone są razem), które również otrzymały swoje ekstra nazwy od brokerów
• Oczywiście także rolowania świąteczne, które działają na podobnej zasadzie jak weekendowe

Wprowadzone przez brokerów nazwy dotyczą systemu rolowań, w wyniku którego naliczane są punkty swap. Teraz zamiast jednej nazwy mamy wiele innych, być może bardziej precyzyjnych, a może trochę więcej zamieszania. Mimo iż dotyczą one tego samego mechanizmu, który tutaj omówiliśmy i naliczanie jest standardowe, to wynik wyliczeń u różnych brokerów może się różnić. Wynika to z dokładania do wyniku obliczeń przez niektórych brokerów swoich marż, opłat i prowizji. Nie jest to niczym niezwykłym, ponieważ wszyscy wokół tak robią. Różne branże naliczają marże, opłaty i prowizje niemal za wszystko. 

Pamiętaj! Rolowanie kontraktów terminowych, dotyczy innych czynności technicznych i wpływ na ten koszt mają inne czynniki. Ogólny sens terminu rolowanie dla różnych instrumentów jest podobny, ale technikalia i koszty z tym związane są bardzo różne. Dlatego zawsze należy zapoznać się ze specyfikacją danego instrumentu, zrozumieć jego zasadę działania i naliczania kosztów, które mogą różnić się znacząco u różnych dostawców usług finansowych. 

Porównanie kosztów u różnych brokerów Forex dotyczących CFD na pary walutowe może jednak nastręczyć trudności osobie, która nie potrafi policzyć ich sama, lub zagubiona w gąszczu różnych nazw opłat zwyczajnie nie bardzo wie, co ma porównywać. Tym bardziej, że to nie jedyne różnice.

Na powyższych przykładach widać, że trudno w prosty sposób porównać oferty skoro jeden broker ustala pozycję w lotach i jego częściach dziesiętnych bądź setnych, a drugi w uncjach trojańskich dla tego samego waloru, tutaj dla srebra.

Powyżej możemy zobaczyć, że nawet na tak popularnych instrumentach jak para walutowa EUR/USD porównanie punktów swapowych nie zawsze jest możliwe. Nawet jeśli wszędzie ustawimy taką samą liczbowo wielkość pozycji, bo waluta kontraktu jest różna. Jak widać na tym przykładzie ze względu na różne waluty rachunku (USD i PLN), ale i przez zmianę obowiązujących zasad przez eToro. Broker eToro zamiast podania wielkości pozycji w walucie bazowej, czyli w EUR tak jak zrobił to XTB, podaje sprzedawaną pozycję w USD, czyli walucie kwotowanej. Nie możemy zatem porównać wielkość refundacji, czyli dodatnich punktów swap za otwartą krótką pozycję na EUR/USD, bez dokonania przewalutowań i innych obliczeń.

Takie różnice wynikają bardzo często z tego, że platformy internetowe i globalizacja pozwoliły nam korzystać z brokerów z całego świata, a zatem stosujących rozwiązania typowe dla ich regionu, ale niekoniecznie u nas. Jedyne co możemy zrobić, to zaakceptować fakt różnorodności i liczyć na piechotę to, co chcemy wiedzieć na pewno. Poza tym brokerzy bardzo różnią się dodatkowymi usługami i możliwościami, które trudno wycenić i porównać, bo każdy z nas patrzy na te oferty ze swojego punktu widzenia.