Forex – co to jest? Wszystko, co chcesz wiedzieć o rynkach Forex

Autor: Arkadiusz Krakowiak Arkadiusz Krakowiak 00:23, 27 sie 2023
Forex – co to jest? Wszystko, co chcesz wiedzieć o rynkach Forex

Forex to dla indywidualnego inwestora bardzo atrakcyjny rynek finansowy. Rynek, który jeszcze wcale nie tak dawno był zarezerwowany tylko dla wąskiego grona banków, instytucji finansowych i korporacji. Jednak wraz z rozwojem Internetu oraz instrumentów finansowych dostęp do Forex online zyskało grono inwestorów indywidualnych. Liczba osób chętnych do inwestowania tutaj stale rośnie. Dzisiaj, dzięki internetowym platformom tradingowym, dostęp do tej formy inwestycji może mieć każdy, z niemal każdego miejsca na świecie.

Co to jest Forex?

Forex to nazwa międzynarodowego rynku walutowego, która powstała z połączenia dwóch pierwszych sylab angielskiej pełnej nazwy foreign exchange market. Jest to międzynarodowy rynek wymiany walut, który odzwierciedla w cenach walut wszystko:

  • Przepływy kapitałów
  • Wymianę handlową (export – import)
  • Inwestycje międzynarodowe w instrumenty rynku regulowanego i rynku OTC
  • Stan gospodarki poszczególnych krajów
  • Politykę monetarną
  • Politykę fiskalną
  • Poziom ryzyka inwestycyjnego

Warunkiem niezbędnym, aby transakcja handlowa została zarejestrowana na rynku Forex, jest, aby kupujący i sprzedający posługiwali się różnymi walutami.

Zatem jeśli np. NBP kupuje na rynku złoto, które wycenione jest w dolarach amerykańskich za złotówki, to taka transakcja jest składową globalnego rynku Forex. Jeśli japoński fundusz inwestycyjny kupuje za swoją rodzimą walutę amerykańskie obligacje skarbowe, to wpływa to na rynek Forex. Zakup surowców, podzespołów, produktów, aktywów itd. na rynku międzynarodowym, każda transakcja, w której na jakimś etapie trzeba dokonać wymiany walutowej, tworzy Forex.

Międzynarodowy rynek walutowy znany również jako FX, to największy rynek finansowy o największych obrotach, co nie jest dziwne, ponieważ składają się na niego transakcje walutowe ze wszystkich rynków i obszarów życia. Zatem jest to rynek większy niż rynek kapitałowy czy też towarowy. Oczywiście Forex to wymiana walutowa, to tylko i wyłącznie pieniądze. Wszystkie dane dotyczące transakcji na tym rynku i jego strukturę możemy śledzić dzięki bankom prowadzącym i rejestrującym rozrachunki międzynarodowe i globalnemu systemowi raportowania.

Co powinieneś wiedzieć o Forex?

Rynek Forex to rynek OTC (ang. Over-The-Counter), czyli nieregulowany rynek pozagiełdowy, na którym transakcje są zawierane bezpośrednio pomiędzy uczestnikami rynku, bez prowizji. Na rynku międzynarodowych rozliczeń walutowych istnieje wiele różnych instrumentów finansowych np.:

  • Swap FX
  • Swap walutowy
  • Spot
  • Forward
  • Opcje

Instrumenty finansowe pomagają w dokonywaniu transakcji walutowych na rynku globalnym. W ostatnim czasie najpopularniejszą transakcją dokonywana na Forex jest SWAP FX, który stanowi 51% całego obrotu na rynku walutowym. Na drugim miejscu są transakcje typu spot, których udział w rynku wynosi około 28%. Średni dzienny obrót na rynkach FX z oficjalnych danych na kwiecień 2022 r., wynosi w przybliżeniu 7,5 bln USD (7 500 000 000 000 USD!) i jest największym i najbardziej płynnym rynkiem świata.

Warto zwrócić uwagę, że mamy dwa podobnie brzmiące w nazwie produkty, a zatem swap walutowy i swap FX, ale są to różne produkty. Swap FX jest szczególną podgrupą swapów walutowych, która ma największą popularność na rynku i ze względu na swoje walory cały czas zdobywa coraz większy udział w całkowitych obrotach rynku Forex. Popularność tego instrumentu finansowego cały czas rośnie, a dynamiczny wzrost zainteresowaniem pojawił się około 2016 r. Udział swapów FX w obrotach rynku w 2019 r. wynosił 49%, czyli o 2% mniej niż obecnie.

Na rynku Forex dokonuje się transakcji, które wpływają na kursy walut poszczególnych krajów. Jednak największy wpływ na kursy walut mają takie czynniki jak:

Polityka monetarna danego kraju (stopy procentowe, inflacja itp.)

Dane makroekonomiczne dotyczące gospodarki (wszystkie wskaźnik ekonomiczne, które mówią nam, w jakim stanie jest gospodarka danego kraju i czy się rozwija, kurczy, czy też może jest w stagnacji)

Bieżąca polityka wpływająca na poziom ryzyka inwestycyjnego zarówno lokalnie, jak i globalnie

Jednorazowe transakcje o bardzo dużym wolumenie (np. środki pomocowe z UE przewalutowywane z EUR na PLN, działania interwencyjne Banków Centralnych, transakcje dużych banków inwestycyjnych lub funduszy, duże transakcje handlowe)

Na podstawie średnich kursów rynkowych z danego dnia i przyjętych metodologii Banki Centralne ustalają codziennie oficjalne kursy średnie walut obcych w stosunku do waluty danego kraju, czyli np. ile złotych kosztuje 1 EUR na dany dzień. Kurs danej waluty zawsze wyrażony jest w stosunku do innej waluty, dlatego mówimy o parach walutowych, np. EUR/PLN, czy CHF/PLN. Na Forex notowane są właśnie pary walutowe, np. EUR/USD, USD/GBP czy USD/JPY. Kurs każdej pary walutowej cały czas się zmienia i zależy od szeregu różnych czynników.

Inwestorzy indywidualni brokerów Forex inwestują w instrumenty typu CFD (Contract For Difference). Zatem nie są rzeczywistymi uczestnikami tego rynku, a jedynie spekulują między sobą czy kurs danej pary walutowej wzrośnie, czy też zmaleje. Niektórzy zdecydowanie wolą używać zwrotów inwestycja i inwestor. Inwestor brzmi znacznie lepiej niż spekulant.

Żeby inwestować na rynku Forex, wystarczy założyć bezpłatne konto rzeczywiste, czyli rachunek inwestycyjny u brokera np. XTB (X-Trade Brokers). Każdy broker, np. Plus500 oferuje bezpłatnie konto demo, na którym bez ryzyka można nauczyć się od podstaw inwestycji na i poćwiczyć wykonywanie transakcji.

Praktyka na koncie DEMO jest niezbędna. Praktyczne zawieranie transakcji na różnych instrumentach, bez ryzyka finansowego pozwala bez stresu opanować stronę techniczną obsługi platformy transakcyjnej. Pomaga również nauczyć się stosowania w praktyce nabytą wiedzę i poprawiać umiejętności praktyczne. Konto demo warto założyć u kilku różnych brokerów, żeby ostatecznie wybrać tę ofertę, która będzie najbardziej dopasowana do naszych potrzeb i oczekiwań.

Inwestowanie na rynkach Forex

Inwestowanie ma szereg zalet, ale niesie za sobą również zagrożenia. Zgodnie z informacjami od brokerów i domów maklerskich nawet ponad 80% klientów indywidualnych ponosi straty. Dla każdego zalety i wady, szanse i zagrożenia oznaczają coś innego. Na pewno każdy ma swoją własną perspektywę, która wpływa na ocenę stanu faktycznego i jego interpretację. Gdybym to ja miał wskazać ci istotne zalety inwestowania w kursy par walutowych, to byłyby one między innymi takie:

  • Atrakcyjny sposób osobistego, bezpośredniego uczestnictwa w rynku i prowadzenia inwestycji – to ja podejmuję decyzję kiedy, co, jak i za ile
  • Elastyczne godziny inwestowania: 5 dni w tygodniu przez 24h na dobę, od 23:00 w niedzielę do 22:00 w piątek non stop – zatem mogę to zrobić kiedy chcę, kiedy mam czas i ochotę;
  • Możliwość obserwacji rynku i prowadzenia inwestycji z każdego miejsca na świecie w czasie rzeczywistym
  • Stosunkowo niski kapitał potrzebny do rozpoczęcia przygody z Forex – żeby grać 1 mikrolotem na parze EUR/USD wystarczy mieć na rachunku inwestycyjnym około 200 złotych (PLN);
  • Niskie koszty – brak prowizji za transakcje – broker zarabia na tzw. spreadzie, czyli różnicy pomiędzy kursem kupna i sprzedaży danej pary walutowej
  • Możliwość inwestowania niewielkich kwot – w zależności od stosowanej dźwigni finansowej zainwestowanie w najmniejszą jednostkę, czyli 1 mikrolot, na parze walutowej EUR/USD zablokuje nam na rachunku na czas trwania transakcji obecnie około 160 PLN
  • Narzędzia niezbędne do zarządzania ryzykiem – takie jak np. stop loss, który pozwala automatycznie ograniczyć straty w przypadku podjęcia złej decyzji inwestycyjnej
  • Narzędzia do analizy technicznej na platformie transakcyjnej – czyli wszelkie dostępne wskaźniki analizy technicznej, które możemy umieścić bezpośrednio na wykresie zmian kursu danej pary walutowej
  • Możliwość grania zarówno na wzrosty, jak i na spadki, czyli na pozycjach „długich” i „krótkich” – w zależności od naszych oczekiwań co powinno się wydarzyć, np. jeśli w tej chwili kurs EUR/PLN =4,72, czyli za 1 EUR musimy zapłacić 4 złote i 72 grosze, a uważam, że za chwilę będzie to 4,75 PLN za 1 EUR, to otwieram pozycję długą, czyli kupuję EUR/PLN, gram na wzrost wartości EURO w stosunku do PLN
  • Dźwignia finansowa (to może być również wadą, zagrożeniem dla środków inwestora) – ogromna zaleta i wada, która pozwala nam kupować więcej za mniej, czyli np. dzięki dźwigni 1:30 możesz posiadając 1000 USD, kontrolować 30 000 USD, a zatem znacząco zwiększyć swoje zyski, albo niestety straty
  • Szeroki zakres informacji i wiedzy dostępny w Internecie – temat inwestowania na platformach Forex został do chwili obecnej bardzo szeroko opisany w niemal każdym najdrobniejszym szczególe. Począwszy od wiadomości ogólnych, poprzez analizę techniczną i fundamentalną, po strategie i taktyki inwestowania. Cały czas pojawiają się nowe publikacje
  • Szkolenia tematyczne online – jeśli nie masz czasu poczytać, możesz zobaczyć film ze szkolenia, lub uczestniczyć w szkoleniu online. Czasem można przy okazji zobaczyć prowadzących, jak dokonują inwestycji na żywo i komentują, co robią, dlaczego tak, z czego wynikają ich decyzje inwestycyjne;
  • Możliwość szybkiej wypłaty i wpłaty środków z/na rachunek inwestycyjny
  • Rachunek demo z ”wirtualnymi” pieniędzmi do inwestowania, przeznaczony do ćwiczenia i testowania różnych strategii inwestycyjnych – to daje ogromny komfort uczestniczenia w żywym, realnym rynku i zawierania na nim transakcji wirtualnymi pieniędzmi. Wszystko jest prawdziwe, absolutnie realne z wyjątkiem pieniędzy, które inwestujemy. Zatem widzisz swoje zyski lub straty po otworzeniu pozycji, możesz ustawić stop loss, możesz zastosować wskaźniki do analizy i podejmowania decyzji. W końcu możesz zaobserwować jak pojawiające się na rynku wiadomości, dotyczące twojej otwartej pozycji, wpływają na jej kurs

Można napisać jeszcze więcej o zaletach inwestowania na Forex, ale to tylko jedna strona medalu. Inwestowanie na rynkach jest obciążone również dużym ryzykiem. O wadach pisze się dużo mniej, jednak te, które są, mogą mieć bardzo dużą siłę rażenia. Główne ryzyko to ryzyko utraty zainwestowanych środków. To nie podoba się nikomu, ale jest to bardzo realne ryzyko i zaczynając przygodę z Forex, trzeba się dowiedzieć o nim jak najwięcej.

Ważne jest, żeby nauczyć się kontrolować i ograniczać wszystkie znane zagrożenia. Dźwignia finansowa, która jest ogromną zaletą w chwilach, gdy nasza pozycja przynosi nam zyski, zamienia się w potwora pożerającego nasz kapitał, gdy okazuje się, że źle przewidzieliśmy ruch na rynku. Dlatego trzeba to zdecydowanie podkreślić, dźwignia finansowa bardzo zwiększa straty, gdy zajmiemy złą pozycję na rynku. Zagłębienie się w opinie o Forex pozostawione przez uczestników rynku pozwalają zobrazować sobie konkretne sytuacje i zagrożenia. Na pewno, zanim dokonasz jakiejkolwiek transakcji na jakimkolwiek rynku, musisz się upewnić, że ryzykujesz jedynie takimi pieniędzmi, na których utratę możesz sobie pozwolić.

Ważnymi czynnikami ograniczającymi ryzyko utraty kapitału są:

  1. Systematyczne zdobywanie wiedzy i doświadczenia w tradingu Forex, np. znajomość wskaźników technicznych i ich zastosowania do podejmowania decyzji, a także strategii i taktyk inwestycyjnych
  2. Umiejętność interpretacji pojawiających się komunikatów ekonomicznych, bo Forex to informacje, informacje i jeszcze raz informacje
  3. Umiejętność podążania za rynkiem i przewidywania kierunku jego ruchu
  4. Posiadanie planu i zasad gry inwestycyjnej i bezwzględne stosowanie się do ich założeń
  5. Praca nad podejmowaniem decyzji, stanowczością oraz systematyczna praca ze swoimi emocjami, które czy chcemy, czy nie, pojawiają się w trakcie gry inwestycyjnej i mają na nią duży wpływ

Waluty

Tyle ile jest państw posiadających własną walutę prowadzących handel zagraniczny i takież inwestycje, tyle możemy mieć kombinacji par walutowych. Najpopularniejszą walutą na świecie jest dolar amerykański (USD), a najpopularniejszą parą walutową EUR/USD. Procentowy udział poszczególnych par walutowych w transakcjach na rynku Forex wygląda następująco (oficjalne dane na 04.2022 r.):

  1. Pary walutowe zawierające po jednej stronie dolar amerykański USD, stanowią 88% wszystkich transakcji na rynku Forex
  2. Na drugim miejscu jest EURO, które bierze udział w 33% transakcji
  3. Na trzecim miejscu jest japoński jen JPY– 17% transakcji
  4. Czwartą walutą świata jest brytyjski funt GBP – 13% transakcji na rynku

Na platformach Forex online inwestor może handlować kursem większości par walutowych, począwszy od głównych par walutowych takich jak EUR/USD, USD/JPY, USD/GBP, USD/CHF, na których notujemy największe obroty każdego dnia, poprzez te mniej płynne takie jak np. USD/NZD, czy EUR/JPY, aż po pary rynków wschodzących jak np. EUR/PLN.

Każdy broker Forex udostępnia swój zestaw par walutowych. Płynność danej pary walutowej ma ogromne znaczenie dla tzw. spreadu, czyli różnicy pomiędzy ceną kupna i ceną sprzedaży tej pary. Im większa płynność – tym mniejszy spread.

Jak działają giełdy Forex?

Giełdy Forex działają na całym świecie i są zorganizowane wokół głównych rynków finansowych w poszczególnych strefach czasowych. W zasadzie historycznie były trzy takie centra, tj. Tokio, Londyn i Nowy Jork, gdzie skupiał się handel i rozliczenia instrumentów finansowych dla Azji, Europy i Ameryki. Dlatego na giełdach na całym świecie wiszą trzy zegary z czasem Tokio, Londynu i Nowego Jorku.

Rynek Forex zaczyna działać w poniedziałek rano czasu lokalnego w Wellington w Nowej Zelandii (w Polsce jest wtedy niedziela godzina 22:00 – 23:00), a potem Sydney. Następnie rusza giełda w Tokio, czyli mówiąc ogólniej Azja i jej najważniejsze centra handlowe, Hong Kong SAR i Singapur. Teraz kolej na Europę i jej główne centrum finansowe w Londynie. Następnie dołączają obie Ameryki i serce rynku finansowego tej części świata Nowy Jork. Te pięć głównych punktów handlowych stanowi 78% wszystkich transakcji walutowych (netto-brutto) świata.

Trzy strefy handlu, Azja – Europa – Ameryka, zachodzą na siebie godzinami pracy. W tych okresach gdzie godziny pracy nachodzą na siebie, rejestrujemy wzrosty płynności rynku. Największy jest, wtedy gdy jednocześnie pracuje Londyn i Nowy Jork. Od poniedziałku rynek działa 24 godziny na dobę aż do piątku, kiedy to około 22-giej naszego czasu zamykają się giełdy Ameryki. Obecnie inwestowanie 24h/7 jest możliwe w kryptowaluty i ich CFD.

Czy na rynkach FX można zarobić?

Day trading pozwala codziennie dokonywać transakcji i na bieżąco odcinać kupony. Na rynkach FX można zarobić i wiele osób bardzo dobrze na nich zarabia. Można tu pieniądze również stracić, a większość brokerów i domów maklerskich podaje, że ponad 80% posiadaczy rachunków indywidualnych ponosi straty. Warunkami podstawowymi, by zarabiać na FX są:

  • Zdyscyplinowanie (emocjonalne i finansowe)
  • Posiadanie planu i bezwzględne stosowanie się do niego
  • Stanowczość i zdecydowanie
  • Upór i wytrwałość
  • Wiedza i doświadczenie

To jest taki, można rzec – kodeks każdego tradera. Dyscyplina w jakimkolwiek zajęciu czy pracy jest raczej zbroją i tarczą. Dzięki niej łatwiej posuwamy się do przodu, a w razie problemów łatwiej się podnieść i ogarnąć.

Czy warto grać na Forex?

Pewnie każdy zadaje sobie to pytanie. Wiele jest różnych opinii o Forex i zarabianiu. Każda z tych opinii ma swoje podstawy empiryczne i emocjonalne. Pewne jest to, że nie każdy potrafi powstrzymać w sobie emocje takie jak strach czy zachłanność.

Jeśli nie potrafisz nad sobą zapanować i nie możesz się tego nauczyć, to może być to gra nie dla ciebie. Jeśli wierzysz w siebie, chcesz się uczyć i rozwijać, potrafisz śledzić i analizować to co dzieje się na rynku, to czemu nie? Być może warto spróbować. Kiedy już raz zaczniesz, pewne masz to:

  • Naukę pokory – rynek jest wielki
  • Jazdę bez trzymanki – płynność jest ogromna
  • Adrenalinę – zwroty akcji bywają zaskakujące
  • Pewność, że wszystko ciągle się zmienia
  • Ciągłą naukę i analizę rynku
  • Ogromną satysfakcję z każdego sukcesu

Jeśli podejdziemy rozsądnie do takiej formy inwestycji, przygotujemy się od strony teoretycznej, mentalnej i praktycznej oraz przygotujemy środki, które nie są nam potrzebne na życie i możemy je stracić, to inwestowanie na rynku Forex może być alternatywą. Być może stwierdzisz, że to absolutnie nie dla ciebie. Być może przerodzi się to w hobby czy pasję. Być może stanie się sposobem na życie i zarabianie. Trudno powiedzieć.

Inwestycje w instrumenty rynku OTC, w tym kontrakty na różnice kursowe (CFD), ze względu na wykorzystywanie mechanizmu dźwigni finansowej wiążą się z możliwością poniesienia strat przekraczających wartość depozytu. Osiągnięcie zysku na transakcjach na instrumentach OTC, w tym kontraktach na różnice kursowe (CFD) bez wystawienia się na ryzyko poniesienia straty, nie jest możliwe, dlatego kontrakty na różnice kursowe (CFD) mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów.

Od 74% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.