IKZE, IKE – jak inwestować? O co tu chodzi?

Zabezpieczenie finansowe na emeryturę staje się coraz bardziej istotnym elementem planowania finansowego. Powszechnie wiadomo, że wysokość emerytury może znacząco odbiegać od poziomu życia prowadzonego w czasie aktywności zawodowej. Dzisiejsze realia nie są zachęcające. Trudno powiedzieć, jak wszystko będzie wyglądało za lat 10,20 czy 30.

Specjalne konta emerytalne: 

• Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE)
• Indywidualne Konto Emerytalne (IKE)

służą do zbierania kapitału na emeryturę, oferują korzyści podatkowe oraz tzw. elastyczność inwestycyjną. Jednym z ich zadań jest zachęcenie nas do oszczędzania na przyszłość, do zbudowania jak największego kapitału.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE)

Cel i Korzyści

IKZE, podobnie jak IKE, ma na celu zachęcenie nas do oszczędzania na emeryturę. IKZE dodatkowo oferuje możliwość odliczenia wpłat od podstawy opodatkowania w danym roku podatkowym. To oznacza, że wpłaty na IKZE mogą zmniejszyć podatek dochodowy za dany rok, co jest istotną korzyścią dla osób aktywnie oszczędzających na emeryturę.

Limity Wpłat

Roczny limit wpłat na IKZE wynosi 120% przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego brutto w gospodarce narodowej. W 2024 roku limit ten wynosi około 9 400 zł. Korzyści podatkowe są ograniczone do ustalonego pułapu, dlatego przekroczenie limitu nie jest możliwe.

Korzyści Podatkowe

IKZE oferuje dwie główne korzyści podatkowe:

1. Odliczenie wpłat od podstawy opodatkowania – wpłaty na IKZE mogą być odliczone od dochodu, co prowadzi do zmniejszenia należnego podatku dochodowego.
2. Podatek zryczałtowany przy wypłacie – wypłata środków z IKZE po osiągnięciu wieku emerytalnego jest opodatkowana zryczałtowanym podatkiem wynoszącym 10%. W porównaniu do standardowego podatku otrzymujemy kolejną solidną ulgę.

Elastyczność Inwestycyjna

Podobnie jak w przypadku IKE, środki na IKZE można inwestować w różnorodne instrumenty finansowe. Wachlarz możliwości jest taki sam, zatem możemy wybierać między:

• Funduszami inwestycyjnymi, które oferują różnorodne strategie inwestycyjne w pełnym zakresie ryzyka.
• Akcjami, które pozwalają stać się akcjonariuszami spółek notowanych na giełdzie, mogą przynieść wysokie zyski, ale równocześnie wiążą się z wysokim ryzykiem.
• Obligacjami, które zapewniają bardziej przewidywalne zwroty przy niższym ryzyku.
• Lokatami bankowymi, które oferują skromne, gwarantowane oprocentowanie.

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE)

Cel i Korzyści

Konstrukcja IKE pozwala na gromadzenie środków na emeryturę, bez konieczności płacenia podatku od zysków kapitałowych. Ulga powstaje przy wypłacie środków po osiągnięciu wieku emerytalnego, co w zamyśle ma skłaniać do systematycznego oszczędzania przez długi czas. 

Limity Wpłat

Roczny limit wpłat na IKE jest ściśle określony i wynosi 300% prognozowanego średniego wynagrodzenia miesięcznego brutto w gospodarce narodowej. W 2024 roku limit wynosi około 23 500 zł. Limity co roku są aktualizowane i dostosowywane do zmian w średnich zarobkach.

Korzyści Podatkowe

Niepodważalną korzyścią oferowaną przez IKE jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. „podatku Belki”, który wynosi 19%. To zwolnienie jest dostępne pod warunkiem, że środki z konta zostaną wypłacone dopiero po osiągnięciu wieku 60 lat lub w przypadku wcześniejszego nabycia uprawnień emerytalnych w wieku 55 lat (bez względu na płeć). Dzięki temu wszystkie zyski kapitałowe, odsetki oraz dywidendy uzyskane w ramach inwestycji w IKE są wolne od opodatkowania.

Elastyczność Inwestycyjna

IKE oferuje wiele możliwości inwestycyjnych. Oszczędzający mogą wybierać między:

• Funduszami inwestycyjnymi, które oferują różnorodne strategie inwestycyjne, od bardziej ryzykownych funduszy akcyjnych po bezpieczniejsze fundusze obligacyjne.
• Akcjami, czyli możliwością bezpośredniej inwestycji w akcje spółek notowanych na giełdzie, co może przynieść wysokie zyski, ale wiąże się również z wyższym ryzykiem.
• Obligacjami, czyli inwestycją w obligacje skarbowe lub korporacyjne, które zapewniają bardziej przewidywalne zwroty przy niższym ryzyku.
• Lokatami bankowymi, które oferują niewielkie, ale gwarantowane oprocentowanie, co czyni je bezpieczną formą inwestycji.

Ocena Tolerancji na Ryzyko

Kluczowym elementem każdej formy inwestowania jest ocena własnej tolerancji na ryzyko. Można to tutaj połączyć z wiekiem osoby oszczędzającej. Osoby młodsze, z dłuższym horyzontem inwestycyjnym, mogą pozwolić sobie na większe ryzyko, inwestując w akcje lub bardziej agresywne fundusze inwestycyjne. Z kolei osoby bliżej wieku emerytalnego mogą preferować bezpieczniejsze inwestycje, takie jak obligacje lub lokaty bankowe.

Dywersyfikacja Portfela

Dywersyfikacja jest kluczowym elementem zarządzania ryzykiem. Inwestując w różnorodne instrumenty finansowe, można zmniejszyć ryzyko związane z pojedynczym rodzajem aktywów. Na przykład, połączenie inwestycji w akcje, obligacje i fundusze inwestycyjne może zapewnić bardziej stabilne zwroty. Istotna jest alokacja poszczególnych aktywów w portfelu.

Regularne Wpłaty

Regularne wpłaty na IKE i IKZE pomogą w osiągnięciu celów oszczędnościowych. Systematyczne inwestowanie pozwala na wykorzystanie efektu compounding (procentu składanego). Ten efekt, w dłuższym okresie, znacząco zwiększa wartość zgromadzonych środków.

Monitorowanie Inwestycji

Regularne monitorowanie inwestycji i dostosowywanie strategii w zależności od zmieniających się warunków rynkowych oraz osobistych celów finansowych ma ogromne znaczenie. Na przykład, w okresach dużej zmienności rynkowej, może pojawić się konieczność zmiany alokacji aktywów w portfelu.

W IKE i IKZE możemy inwestować jednocześnie. Oba konta mają różne limity wpłat, zasady dotyczące opodatkowania, a także różne korzyści podatkowe. To wszystko sprawia, że mogą się uzupełniać w naszym planowaniu długoterminowego oszczędzania na emeryturę. 

Warto rozważyć jednoczesne korzystanie z obu tych rozwiązań, ponieważ oferują różne sposoby optymalizacji podatkowej i dużo większą elastyczność w wyborze strategii.

Maksymalizacja Korzyści Podatkowych

IKE – środki zgromadzone na IKE są zwolnione z podatku od zysków kapitałowych (podatku Belki). To oznacza, że zyski kapitałowe, dywidendy i odsetki nie będą opodatkowane, co może znacząco zwiększyć wartość Twoich oszczędności.

IKZE – wpłaty na IKZE mogą być odliczone od podstawy opodatkowania, co zmniejsza wysokość podatku dochodowego za dany rok. Przy wypłacie środków po ukończeniu 65 lat zapłacisz zryczałtowany podatek w wysokości 10%.

Zróżnicowanie Horyzontów Czasowych i Celów

IKE – może być używane jako narzędzie do długoterminowego budowania kapitału z myślą o emeryturze, z naciskiem na maksymalizację zwrotów poprzez unikanie podatku Belki.

IKZE – dzięki możliwości odliczenia wpłat od podstawy opodatkowania, może być szczególnie korzystne w okresach, gdy masz wysokie dochody i chcesz obniżyć swoje obciążenia podatkowe.

Większa Elastyczność

Posiadając oba konta, masz większą elastyczność w zarządzaniu inwestycjami (oszczędnościami). Możesz różnicować strategie inwestycyjne na obu kontach, dostosowując ryzyko i oczekiwane zwroty do swoich potrzeb i sytuacji życiowej.

W razie konieczności IKE pozwala na wcześniejszą wypłatę środków bez utraty zgromadzonych zysków, ale z obowiązkiem zapłaty podatku Belki. Środki na IKZE mogą być dostępne wcześniej w określonych sytuacjach, ale oczywiście z pełnym opodatkowaniem.

Równoległe inwestowanie w IKE i IKZE może być bardzo korzystne. Zwłaszcza dla osób, które chcą maksymalnie wykorzystać dostępne limity wpłat i korzyści podatkowe.

Warto rozważyć to rozwiązanie, jeśli:

1. Masz Wysokie Dochody

Możesz skorzystać z odliczeń podatkowych w IKZE, jednocześnie budując kapitał na IKE, który będzie zwolniony z podatku od zysków kapitałowych. Na oszczędności podatkowe możemy spojrzeć również jak na poduszkę bezpieczeństwa dla ryzyka, które podejmujemy w tych inwestycjach.

2. Planujesz Długoterminowo

Jeśli myślisz o swojej emeryturze w długim horyzoncie czasowym, oba konta mogą pomóc w zbudowaniu solidnej bazy kapitałowej. Dla osób, które mają możliwość regularnego oszczędzania większych kwot, kombinacja obu tych kont może być optymalnym rozwiązaniem.

3. Chcesz Zróżnicować Ryzyko

Możesz różnicować swoje inwestycje i strategie między IKE a IKZE, dostosowując je do swoich potrzeb lub sytuacji rynkowej. Dzięki temu możesz sprawdzić różne strategie i przeanalizować stopy zwrotu, które przynoszą.